Smog [ang. smoke ‘dym’, fog ‘mgła’] - nienaturalne zjawisko atmosferyczne, które polega na współwystępowaniu zanieczyszczenia powietrza spowodowanego działalnością człowieka oraz niekorzystnych warunków atmosferycznych takich jak duże zamglenie i praktycznie bezwietrzna pogoda.
Co to jest smog?
Smog tworzy się z zanieczyszczeń pierwotnych (są to m.in pyły, gazy oraz pary emitowane z zakładów przemysłowych, czy energetycznych, zanieczyszczenia z silników spalinowych pojazdów mechanicznych, a nawet te produkowane podczas procesu spalania w piecach) oraz produkty ich fotochemicznych i chemicznych przemian, które zachodzą w warunkach inwersji temperatury w trakcie bezwietrznej pogody. Powstawaniu smogu sprzyja położenie zagrożonych jego obecnością obszarów, w obniżeniach terenu.
Smog fotochemiczny (utleniający) tworzy się w trakcie bardzo mocnego nasłonecznienia, w wyniku przemian fotochemicznych występującego w dużym stężeniu tlenku azotu, węglowodorów (głównie nienasyconych takich jak np. alkeny oraz innych składników spalin samochodowych). Ze związków tych powstają bardzo reaktywne rodniki, które ulegając przemianom chemicznym tworzą substancje toksyczne, przede wszystkim nadtlenki takie jak np. azotan nadtlenku acetylu (PAN). Składnikami tego rodzaju smogu są także:
- ozon
- tlenek węgla (czad)
- tlenki azotu
- aldehydy
- węglowodory aromatyczne
Smog kwaśny, zwany też mgłą przemysłową, powstaje w mocno wilgotnym powietrzu, silnie zanieczyszczonym tak zwanymi gazami kwaśnymi, przede wszystkim ditlenkiem siarki (SO2) i ditlenkiem węgla (CO2), a także pyłem węglowym. Występuje przede wszystkim w regionach, gdzie ogrzewa się domy poprzez spalanie węgla i innych paliw stałych.
Smog stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi i zwierząt, ze względu na bardzo dużą koncentrację agresywnych czynników chemicznych. Dodatkowo wywołuje choroby roślin oraz niszczy materiały.
Kwaśny smog obserwowany był już w 1 połowie XXw. np. w 1930r. w dolinie Mozy (Belgia), w 1948r. w Donorze (USA), a także w 1948, na przełomie 1952 i 1953, 1956 w Londynie. W grudniu 1952 spowodował on śmierć 4 tysięcy osób, a w 1956 - 1 tysiąca osób. W następnych latach smog fotochemiczny został zaobserwowany w Los Angeles, Atenach i wielu innych miastach. W Polsce kwaśny smog występuje przede wszystkim w Krakowie oraz miastach Górnego Śląska.
W większości krajów powstają coraz bardziej rygorystyczne akty regulujące wielkość emisji zanieczyszczeń do powietrza, jednak wszystkich czeka jeszcze długa droga, zanim sytuacja ulegnie poprawie.
Komentarze (0)